Upoznavanje Provanse je očaravajuća i pitoma avantura tokom koje putujete kroz vrijeme, istoriju, ukuse i mirise, otkrivajući tihu, a moćnu radost života.
Ako lutajući Provansom skrenete sa glavnih puteva i posjetite neka od najljepših sela na svijetu, koja svako za sebe pričaju neobičnu i zanimljivu priču, otkrićete i dobro čuvane tajne Provanse.
Ovom prilikom smo za vas izabrali šest živopisnih provansalskih sela koja svako predstavlja svijet za sebe sa jedinstvenom atmosferom i komadićem istorije, bilo da je u pitanju najstarija, geološka ili znatno mlađa istorija ljudske civilizacije, počev od mračnog srednjeg vijeka, pa sve do perioda moderne.
U srcu Provanse, u planinskom masivu Luberona, nalazi se selo Rusijon (Roussillon). Na desetine kućica naslagano je na vrhu litice od okera. Minerali gvožđa koji čine podlogu stvorili su u dodiru sa sunčevom svjetlošću prirodni pigment, nazvan oker, koji ima veoma značajnu ulogu u istoriji čoveka. Od ovog pigmenta su nastale prve boje koje su korišćene za neke od najpoznatijih crteža još iz doba paleolita. Rusijon je danas dio nacionalnog parka i u njemu je dozvoljena samo ona privredna aktivnost koja je ekološka. Selo je turistički centar šireg regiona Luberona u kome se nalaze brojni kampovi, kilometrima duge staze za šetnje po prirodi i lagano planinarenje. Nedaleko od njega je i čuvena opatija Senank, koja je sa svojim poljima lavande postala simbolom cijele Provanse i njena najprepoznatljivija fotografija.
Na putu između Arla, u kome je živeo Van Gog, i Sen Remija, gdje je ovaj slikar završio u sanatorijumu nakon što je sebi odsjekao uho, nalazi se srednjovijekovno seoce oko čijeg imena mnogi prave simpatičnu grešku. Bo de Provans (Les Baux-de-Provence) je smješten na vrhu ovalne i zaravnjene stijene, poprilično izdignute iznad pitome visoravni Alpij. Ime ovog grada se izgovara isto kao i „lijepo“ (beau na francuskom), ali je zapravo nastalo zbog boksita, sedimentne stijene prepune aluminijuma, na kojoj se grad nalazi. Bo je jedno od najljepših sela Francuske, u kome žive samo 22 osobe, a godišnje ga posjeti milion i po turista. U okviru sela se nalazi srednjovijekovna tvrđava koja je bila poprište feudalnih borbi u XII vijeku. Na tvrđavi se može vidjeti autentičan trebušet, vrsta katapulta korištena za opsadu.
Na silasku sa Alpa, na samom početku kanjona rijeke Verdon, koji je jedan od najviših na svijetu, nalazi se prelijepo ali i pomalo zastrašujuće selo Mustijer Sen Mari (Moustier-Saint-Marie). Uklješteno između dvije džinovske i strme litice na mjestu gdje planinska rječica Raven de Notr Dam izbija u dolinu, djeluje kao da će svakog časa biti progutano planinskim masivom. Selo ima zvaničan status jednog od najljepših u Francuskoj i veoma je popularna stanica za posjetioce obližnjeg kanjona Verdona i jezera Sen Kroa (Saint Croix), trećeg po veličini u Francuskoj.
Još jedno od prelijepih francuskih sela nalazi se na Azurnoj obali, nedaleko od Antiba. Uvučen u kopno na mjestu gdje se predalpske planine terasasto spuštaju ka moru, nalazi se srednjovijekovni biser – selo Sen Pol de Vans (Saint-Paul-de-Vence). Nedaleko od utvrđenog sela smještena je galerija Fondacija Maeght, u kojoj se čuvaju djela Žorža Braka, Kandinskog, Šagala i Miroa. Ova galerija je oduvijek privlačila veliki broj posjetilaca, zaljubljenika u umjetnost, što je dovelo do toga da cijelo selo postane prava mala umjetnička oaza. U uskim, kamenim uličicama smjenjuju se galerije, ateljei i boemski barovi.
Romantično seoce u brdima nedaleko od Tulona ponijelo je ime po cvijetnom žbunu koji ovdje raste u izobilju. Borm le Mimoza (Bormes-les-Mimosas) se nalazi iznad primorskog gradića Le Lavando. Na vrhu iznad sela nalazi se stara seoska crkva, ispred koje se pruža predivan pogled na padine pod cvijećem i more u daljini. Ovakva romantična scenografija danas služi velikom broju parova koji ovdje dolaze da se vjenčaju. Vikendima kroz selo prolaze crveni ili zeleni oldtajmer kabrioleti iza kojih se vijore velovi lokalnih djevojaka koje su stale na ludi kamen i baš ovdje ostvaruju svoje prve romantične snove.
Nešto malo dalje, zapadno od Tulona, gotovo u njegovom predgrađu, smjestilo se ribarsko selo Sanari sur Mer (Sanary-sur-Mer). Ribarski brodići dovoze svježu ribu i morske plodove na lokalnu pijacu na centralnom trgu. Buka sa pijace, iz obližnjih kafana sa baštom pored mora i brodića u luci, čine ovo selo neobično živahnim i dinamičnim. Na brdu iznad zaliva u kome se Sanari nalazi, načičkane su luksuzne predratne vile u kojima se evropska aristokratija odmarala. U takvim vilama krilo se na desetinu čuvenih njemačkih i drugih evropskih intelektualaca koji su tridesetih godina počeli ovdje da se sklanjaju pred rastućim nacizmom.
Provansu je lako zavoljeti. Okružena Azurnom obalom, Alpima i Ronom, Provansa se razigranim reljefom spušta ka Mediteranu udišući život iz samog mora. Oduvijek je bila omiljena turistička destinacija, ali je ono što ona nudi svakom posjetiocu daleko više od običnog odmora. Provansa je bila inspiracija mnogim umjetnicima sa strane poput Van Goga ili Miroa ali je bila i utočište književnicima poput Bertolda Brehta i Tomasa Mana koji su spas od zla pronašli u Sanariju.
