Zamislite opuštene pabove, popodnevni čaj i kolačiće, crvene telefonske govornice, ali bez kiše i sumornog vremena – to je Gibraltar. Ova Britanska prekomorska teritorija nalazi se na Pirinejskom poluostrvu, u Gibraltarskom prolazu koji spaja Atlantik i Sredozemlje.
Geografski, ali i geopolitički, ova teritorija površine samo 6,7km2 savršeno je pozicionirana. Nekada poznata pod nazivom Herkulovi stubovi, služila je kao kapija imeđu Evrope i Afrike. Na sjeveru, Gibraltar se graniči sa Španijom, odnosno provincijom Kadiz, dok je sa druge strane Gibraltarskog prolaza Maroko. Španija se nikada nije pomirila sa činjenicom da je Gibraltar pripao Britancima i još uvijek se ne odriče zahtjeva za podijeljeni suverenitet između Britanije i Španije.
Na Gibraltaru živi oko 30.000 stanovnika, koji su se u velikoj većini od 99% na referendumu 2002. godine odlučili da zadrže britanski suverenitet.
Obala Gibraltara duga je 12km i podijeljena je na dvije strane – istočnu, na kojoj su dva manja ribarska naselja, Sandy Bay i Catalan Bay, i zapadnu, Westside, na kojoj živi najveći dio populacije. Uprkos maloj površini, na Gibraltaru ima više zanimljivih atrakcija, a zahvaljujući viševijekovnim španskim, britanskim i sjevernoafričkim uticajima, kultura i gastronomija su ovdje jedinstvene.
Gibraltarska stijena
Simbol Gibraltara je Gibraltarska stijena. Njeno ime je na arapskom Jebel Tariq (Tarikovo brdo, planina – po Tariku ibn Zijadu, mavarskom vojskovođi iz 8. vijeka), po čemu je cijela teritorija dobila ime. Ova stijena je i jedna od najpoznatijih tačaka Evropskog kontinenta. Ovjekovječena je u istorijskim i književnim djelima.
Prema Homeru, Gibraltarska stijena je jedan od Herkulovih stubova, dok je drugi brdo Jebel Mousa u Maroku. Legenda kaže da su stubovi nastali kada je Herkul razbio planinu koja je povezivala Afriku i Evropu. I danas je pogled sa Stijene inspirativan, sa marokanskom i južnom španskom obalom kao na dlanu.
Do Stijene se najlakše stiže žičarom koja putnike prevozi na svakih 10-15 minuta. Karte se mogu kupiti online, što će vam uštedjeti dosta vremena, jer se na kupovinu čeka u redovima. Cijena karte je 16 gibraltarskih funti (odnos je 1:1 sa britanskom funtom). Avanturisti i ljubitelji šetnje mogu se popeti i pješice, Mediteranskim stepenicama ili duž Zida Karla V. Ovako ćete uživati u mnogo ljepšem pogledu, ali imajte na umu da napor nije zanemarljiv.
Foto: lutz6078 from Pixabay
Rezervat prirode Gibraltar
Na Stijeni vas ne očekuje samo sjajna panorama. Kupovinom posebne karte koja staje 29 funti (i pokriva i vožnju žičarom), dobijate mogućnost da istražite Rezervat prirode Gibraltar, zaštićenu oblast u kojoj se nalaze neke od najvećih atrakcija ove destinacije. Među njima su Pećina svetog Mihaila, Mavarski zamak i staro jevrejsko groblje.
Pogled na Afriku
Najjužnija tačka Gibraltara, Europa Point, pruža spektakularan pogled na arfički kontinent. Sa ove tačke, preko prelaza, vide se obale Maroka, a tokom vedrih dana nazire se veličanstveni planinski vijenac Rif. Tokom obilaska Europa Point-a, obavezna je posjeta svjetioniku Trinity iz 19. vijeka, staroj kapeli Nuestra Senora de Europa i džamiji Ibrahima-al-Ibrahima. Do Europa Point-a se iz centra lako stiže autobuskom linijom broj 2, koja saobraća na svakih 10 minuta.
Foto: moise gh-marian from Pixabay
Posmatranje delfina
Vode oko Gibraltara naseljavaju velika jata delfina. Više turoperatora je specijalizovano za posmatranje delfina iz malih brodova, a uživanje na moru traje nekoliko sati. Ture podrazumjevaju isključivo posmatranje, ne i plivanje sa delfinima i njihovo uznemiravanje. Iz Marina Bay-a ture kreću tokom cijelog dana, a karte je najbolje bukirati unaprijed. Cijene kreću od 25 funti.
Iskusite mediteransku Englesku
Omiljen među turistima je Stari grad, gdje se većina aktivnosti odvija na čuvenoj Glavnoj ulici (Main Street). Ovdje ćete vidjeti tipične engleske prizore – pabove, restorane u kojima se služi „fish and chips“ i čajdžinice, ali umjesto kiše i magle, scenografiju ovdje čine simpatična zdanja živih boja, palme i drugo mediteransko rastinje i stijena koja dominira u daljini. Jedna od najvažnijih tačaka je Casemates Square, na sjevernom kraju Glavne ulice, koja obiluje i suvenirnicama i duty-free šopovima. Vrijedna pažnje u Starom gradu je katolička katedrala svete Marije.
Foto: Quinn Kampschroer from Pixabay
Podzemlje
Ispod gibraltarskih ulica proteže se mreža tunela, koji potiču još iz vremena Velike opsade. Predstavljaju dio britanske odbrane tokom zajedničke špansko-francuske opsade Gibraltara od 1779. do 1783. godine. Opsada je propala, velikim dijelom zahvaljujući ovim tunelima, koji su uglavnom kopani ručno. Tokom Drugog svjetskog rata izgrađeno je još tunela, pa se danas ova mreža proteže skoro 50km. Ulaz u tunele moguć je sa ulaznicom za Rezervat prirode.
Za ljubitelje istorije
Ako želite da saznate više o fascinantnoj istoriji Gibraltara, obavezno posjetite Nacionalni muzej. Ovdje ćete, između ostalog moći da pogledate film o važnim istorijskim događajima, da se upoznate sa specifičnostima morskog eko-sistema, da se divite maketi Gibraltara i da vidite ostatke mavarskog hamama iz 14. vijeka. U jednoj od galerija prikazana je geološka istorija od perioda Jure do danas, stara rimska sidra, itd. Cijena ulaznice iznosi 5 funti.
Botanička bašta
Osvježite se u raskošnom zelenilu Botaničke bašte, poznate i pod imenom Alameda. Projektovana u 19. vijeku kao odmorište za vojnike stacionirane na Gibraltaru, ova zelena oaza tokom nedjelje pruža mir, tišinu i predah od turističke vreve na glavnim ulicama. Vikendima je park veoma posjećen, pa su tada i ovdje moguće gužve. Alameda Wildlife Conservation Park je mali zoološki vrt u kome su smještene spasene životinje koje ne mogu da se vrate u divljinu.
Gastronomija
Jedinstvena geografska pozicija Gibraltara učinila ga je raskršćem za neke od najboljih gastronomskih uticaja. Kao most između Evrope i Afrike, Gibraltar posjetiocima nudi aromatične, maštovite i raznolike ukuse.
Suveniri
Osim tipičnih britanskih brendova koji dominiraju glavnim ulicama, ovdje se mogu kupiti i autentični suveniri od gibraltarskog kristala. Zanatlije se okupljaju u Fabrici kristala na Casemates Square-u, gdje prave vaze, čaše i druge zanimljive predmete i jedinstvene kreacije.
