Na rijeci Duel, u francuskoj Flandriji, u blizini granice sa Belgijom nalazi se gradić Lil.
On je glavni grad departmana Sever i regiona O de Frans. Ima samo 230.000 stanovnika, ali i najveći broj studentske populacije u cijeloj zemlji – oko 90.000.
Ono što Lil čini izuzetnim izborom za turističku posjetu je njegova željeznička povezanost. Osim TŽV vozova koji ga spajaju sa brojnim francuskim gradovima, kroz Lil prolaze Eurostarova linija ka Londonu i Talisove linije prema Amsterdamu i Kelnu.
Život i atmosfera u Lilu pod velikim su uticajem susjedne Belgije. Arhitektura je sa primjetnim flamanskim elementima, uz korištenje crvene i smeđe cigle. Rezidencijalne četvrti karakterišu redovi dvospratnih i trospratnih kućica sa uskim unutrašnjim dvorištima. Belgijski uticaj ogleda se i u imenima mjesta, ali i ljubavi ka kraft pivima. Nakon ekonomskog slabljenja šezdesetih godina prošlog vijeka, primjetno je da Lil danas doživljava renesansu i da se u njega dosta ulaže.
Foto: VIVIANE MONCONDUIT from Pixabay
Staro gradsko jezgro
Srednjovijekovno srce grada odlikuju šarmantne vijugave pješačke ulice. Radnje su zatvorene nedjeljom, ali tada je vrijeme za posjetu velikoj pijaci Wazemmes, na kojoj se mogu naći svinjske glave, dinje sa voštanim pečatima poljoprivrednjih gazdinstava sa kojih potiču i džinovske artičoke. U nekadašnjem centru tekstilne industrije ima puno prodavnica odjeće, a oko ulice Rue Parvis de Croix i nekoliko buvljih pijaca. Među značajnim gradskim zdanjima su katedrala u neogotičkom stilu i zgrada gradske vijećnice u art deko stilu.
Restorani su znatno jeftiniji nego u nekim popularnijim francuskim gradovima, pa vas lokalno jelo od zečetine sa odličnim domaćim vinom može koštati oko 15 eura.
Foto: VIVIANE MONCONDUIT from Pixabay
Palata lijepih umjetnosti i La Piscine
Nakon ručka slijedi lagana šetnja do Palate lijepih umjetnosti (Palais des Beaux-Arts), koju su u prošlosti sponzorisali bogati industrijalci. Najbrojnija su djela poznatih neoklasičnih umjetnika, ali ima i nekoliko Pikasovih slika. Još jedan kulturni dragulj je La Piscine, muzej dekorativne umjetnosti. On se nalazi u Rubeu, nekada industrijskom gradiću, a danas dijelu metropolitenske regije Lila. Od centra Lila do njega se može ići tramvajem.
Istorija ovog zdanja veoma je zanimljiva. Godine 1932. izgradio ga je socijalistički gradonačelnik, kao art-deko hram radničke higijene. U jednom krilu su se nalazila kupatila za radnike koji ih nisu imali u svom smještaju, u drugom je bila smještena kantina u kojoj su zajedno sjedili radnici i njihovi šefovi. Postojala je i bašta, ali i prelijepi zatvoreni bazen. Godinama je ovo zdanje bilo napušteno, a 2000. je pretvoreno u muzej dekorativne umjetnosti, ali i dalje jasno prikazuje originalnu viziju radničke utopije. Bazen je danas okružen grandioznim skulpturama, a u okviru postavke se mogu vidjeti najrazličitiji predmeti, od kičastih viktorijanskih slika do keramike iz šezdesetih godina prošlog vijeka.
Foto: Camster2 from Wikimedia Commons
Ostale atrakcije
Obližnji Muzej manufakture ispreda fascinantnu priču o muškarcima i ženama zaposlenim u tekstilnoj industriji Lila, od srednjeg vijeka pa do danas. Villa Cavrois je vrijedan primjer modernističke arhitekture. Izgrađena je 1932. godine za lokalnog industrijalca, i još uvijek je krasi originalni enterijer.
Treba pomenuti i gradsku citadelu, izgrađenu u 17. vijeku. Ona je pentagonalnog oblika i smatra se najboljom građevinom Sebsatijana de Vobana, jednog od najvećih vojnih inženjera u istoriji. Po njegovim sistemima su građeni i dijelovi Niške, Beogradske, ali Petrovaradinske tvrđave u susjednoj zemlji.
Foto: Velvet from Wikimedia Commons
Braderie de Lille
U Lilu se svake godine, prve sedmice septembra, održava velika ulična pijaca, Braderie de Lille. Potiče iz 12. vijeka i smatra se najvećim događajem tog tipa u Evropi, sa preko 10.000 prodavaca i više miliona posjetilaca. Tokom trajanja pijace i lokalni restorani, kafei i prodavnice postavljaju svoje ulične štandove. Prateći program uključuje koncerte, proslave i priredbe širom grada. Tog dana se tradicionalno služe školjke sa krompirićima.
